Op een warme zomermiddag in 2022 op het Griekse eiland Lesbos nemen wij een besluit. De verhalen die wij tijdens ons werk dagelijks te horen krijgen van mannen, vrouwen en kinderen in het vluchtelingenkamp moeten met meer mensen gedeeld worden. Daarom ligt dit boek nu voor je, zodat ook jij hen kunt leren kennen. Met verhalen en foto’s willen we een gezicht geven aan mensen op de vlucht. We hebben geprobeerd het volledige verhaal te vertellen: van vóór de overkant, tot aan de overkant en daar voorbij, naar de plek waar ze uiteindelijk terecht hopen te komen.
'Tot aan de overkant' is een boek met 63 verhalen en foto’s van mensen die afkomstig zijn van over de hele wereld. Mannen, vrouwen en kinderen op de vlucht, maar ook inwoners van het Griekse eiland Lesbos, die in hun werk en dagelijks leven te maken hebben met vluchtelingen. Dit boek gaat dus niet alleen over de gebeurtenissen in het land van herkomst, waar mensen te maken hebben gehad met oorlog, geweld en verdrukking. Het laat ook zien hoe het is aan de overkant, in een vluchtelingenkamp op een Grieks eiland. Deze periode is voor mensen op de vlucht vaak getekend door gemis, onzekerheid en beperkte zeggenschap. Tegelijkertijd zijn er ook momenten van vreugde en is het kamp een plaats waar juist de kracht van mensen zichtbaar wordt. Ten slotte delen veel mensen hun toekomstdromen en verlangens, want voor velen van hen is de eindbestemming nog lang niet bereikt.
Het schrijven van dit boek was een bijzonder proces. We kenden veel mensen die hun verhaal wilden delen al goed, doordat we in ons werk regelmatig contact met hen hadden. Toch was het aanhoren van deze verhalen voor ons ook verrassend, bemoedigend, verdrietig en regelmatig hartverscheurend. We hopen dat jij net zo verrast wordt door dingen die je nog niet wist. Dat je de beelden op je in wilt laten werken en zo mensen wilt leren kennen, dat je geraakt wordt door het systematisch onrecht waarmee vluchtelingen te maken krijgen en dat je voelt over hoeveel veerkracht mensen beschikken om op te staan en door te gaan. We hopen ook dat je de overeenkomsten die jij hebt met de mensen in dit boek durft te zien. Dat 'wij' en 'zij' niet langer bestaan, maar dat je naar hen kijkt en ziet dat het mensen zijn: mensen zoals jij en ik.
In dit boek vind je 63 verhalen van mensen uit 15 verschillende landen. Mannen, vrouwen, kinderen willen hun verhaal in dit boek met jullie delen. Veel van de verhalen beginnen in het land van herkomst, gaan over de vlucht die ze gemaakt hebben tot het Griekse eiland Lesbos en over de dromen die zij hebben voor hun toekomst.
In het boek vind je ook informatie over de landen waar de mensen vandaan komen en de conflicten en rampen die daar spelen.
Om het hele plaatje te laten zien, hebben we ook een aantal Grieken gesproken. De vluchtelingensituatie heeft voor lokale Grieken op het eiland Lesbos namelijk voor grote veranderingen gezorgd: honderdduizenden vluchtelingen kwamen over een periode van een paar jaar naar het eiland; de hulpverlening kwam moeizaam op gang en Europa schoot niet te hulp. Hoe was dit voor hen?
Ook vind je in dit boek gedichten, een brief, een kind dat zijn verhaal vertelt en meer.
Rectificaties:
Op pagina 152 is de kaart van Somalië onjuist weergegeven en mist er een stuk land op de kaart. Op de kaart op pagina's 6-7 kan je de juiste kaart zien.
Op pagina 244 staat vermeld dat 'verschillende internationale grootmachten en groeperingen als Hamas' zich in het conflict in Syrië mengden. Alhoewel Hamas banden heeft (gehad) met de Syrische regering, hebben zij zich niet direct gemengd in het conflict. Hezbollah daarentegen wel waardoor het accurater is om de groepering Hezbollah te vermelden, vanwege hun directe steun aan Assad in de burgeroorlog.